در بازار پوشاک امروز، فراوانی کالا و ارزان بودن کالا فاکتورهای تعیین کننده ای برای مد سازی و استقبال فروش از سوی مصرف کننده می باشد. برای حرکت در مسیر تولید پوشاک هماهنگ با اصول اسلامی و فرهنگ ایرانی در بازار ایران قوانین تعریف شده ای در کشورمان وجود دارد. اما این قوانین در کجا تعریف شده است و مسول اجرای آن کدام دستگاه اجرایی می باشد؟
آیا قانون مد و لباس در ایران وجود دارد؟
حدود 15 سال قبل طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی قانون مد و لباس تصویب شد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبادی اجرا قوانین مد و لباس و تصویب آیین نامه های مربوطه و معاون امورهنری وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان نماینده تام‌الاختیاراین وزارتخانه و رییس کارگروه ساماندهی مد و لباس ایران تعیین شد.
در بند بند قانون مد و لباس ایران و آیین نامه های اجرایی مشتق از آن ابزارحقوقی لازم برای پرورش و حمایت از طراحان و تولید کنندگان جهت پوشش بازار مصرف طبق الگوهای لباس ایرانی اسلامی پوشاک پیش بینی شده که در صورت به کار گیری درست این قوانین گره های کور بازار پوشاک گشوده خواهد شد .
کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور چه زمانی تاسیس شد؟
در سال 1392 یعنی حدود 7 سال بعد از تدوین قانون مد و لباس کارگروه ساماندهی مد و لباس در مجلس با استناد یه آیین نامه اجرایی هیات وزیران در سال 78 با 7 ماده قانون تاسیس و آغاز به فعالیت نمود.
ماده اول قانون ساماندهی مد و لباس
جلسات کارگروه با حضور اعضای کارگروه که شامل نمایندگان تام الاختیار وزارت آموزش و پرورش، وزارت بازرگانی، وزارت صنایع و معادن، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، سه نفر از نمایندگان صنوف طراحان و تولیدکنندگان پارچه و لباس با حق رای، نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر و دعوت از صاحب نظران یا نمایندگان دستگاه های دیگر به صلاحدید رییس کارگروه بدون حق رأی بر گزار میشود و مصوبات کارگروه با امضای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ خواهدشد .
ماده دو قانون ساماندهی مد و لباس
اتخاذ سیاستها و خط مشی های اجرایی شدن مواد قانون، بررسی و تصویب برنامه های پیشنهادی اعضای کارگروه، تعیین برنامه دستگاه ها برای تحقق اهداف قانون، نظارت بر فعالیتها و عملکرد دستگاه ها و ارزیابی آنها، اخذ گزارش عملکرد دستگاه های مشمول قانون و ایجاد هماهنگی و انسجام در برنامه ریزی و مراحل اجرایی فعالیت های دستگاه ها، تنظیم و تصویب شیوه نامه ها و دستورالعمل های مربوط به آیین نامه های کارگروه، پیگیری نتایج گزارش های ارایه شده به کارگروه، تعیین شرایط استفاده از تسهیلات بانکی و امتیازات دولتی و تعیین مشمولان تسهیلات و امتیازات.
ماده سه قانون ساماندهی مد و لباس
دبیرخانه کارگروه در معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقرخواهدشد. شرح وظایف دبیرخانه، زمان و مکان تشکیل جلسات و نحوه اداره جلسات در آیین نامه
داخلی توسط کارگروه تدوین و تصویب می شود.
ماده چهار قانون ساماندهی مد و لباس
دستگاه های ذی ربط در قانون موظف هستند گزارش عملکرد خود را هر شش ماه به کارگروه ارایه نمایند.
ماده پنج قانون ساماندهی مد و لباس
هر یک از دستگاه های عضو کارگروه موظفند اعتبارات موردنیاز برای تحقق اهداف قانون را مطابق با وظایف مندرج در ماده سه در بودجه سالانه خود پیش بینی نمایند.
ماده شش قانون ساماندهی مد و لباس
دستگاه های ذی ربط موظف هستند ظرف دو ماه پس از ابلاغ این تصویب نامه، اولین گزارش مراحل اجرایی را به دبیرخانه کارگروه ارایه نمایند.
ماده هفت قانون ساماندهی مد و لباس
وظایف و تعهدات دستگاه های عضو کارگروه به شرح زیر می باشد:
وظایف و تعهدات وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی:
1 انجام کلیه امور دبیرخانه ای کارگروه اعم از برگزاری و تعیین دستور کارجلسات کارگروه و سایر وظایف دبیرخانه مطابق با آیین نامه داخلی.
2 ساماندهی فرهنگی هنری طراحان پارچه و لباس کشور در قالب حمایت از ساختار مناسب از جمله تشکیل خانه طراحان پارچه و لباس ایران.
3 ایجاد نمایشگاه دائمی پارچه و لباس ایرانی اسلامی یا نگارخانه و موزه برای عرضه طرح ها و الگوهای برتر و برگزیده و مصوب کارگروه.
4 فراهم کردن زمینه حضور فعال و مؤثر طراحان ممتاز و متعهد پارچه و لباس ایرانی و اسلامی در سایر کشورهای اسلامی برای معرفی فرهنگ و تمدن ایران اسلامی در قالب برپایی نمایشگاه آثار با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
5 برقراری ارتباط و فراهم نمودن زمینه مبادلات فرهنگی مناسب با کشورهای اسلامی در قالب برپایی نمایشگاه ها و جشنواره های بین المللی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با محوریت معرفی نمادها و الگوهای برتر پارچه و لباس ایرانی اسلامی در راستای عینیت بخشی به استقرار قطب طراحی و اشاعه مد اسلامی در جمهوری اسلامی ایران.
6 اعمال تمهیدات لازم در جهت ترویج و تبلیغ نمادها و الگوهای پارچه و لباس ایرانی اسلامی و بومی مناطق مختلف کشور و نمادها و الگوهای مصوب کارگروه در
سینما، تئاتر، مطبوعات، کتاب، موسیقی، هنرهای نمایشی و دیگر فعالیت های فرهنگی.
7 فراهم کردن امکان ثبت هنری آثار طراحان پارچه و لباس مطابق با شرایط تعیین شده
در کارگروه و نیز اعمال حقوق مالکیت معنوی درباره آثار یادشده.
8 تسهیل و تسریع در فرآیند صدور مجوز تأسیس مؤسسات فرهنگی هنری برای طراحان پارچه و لباس ایرانی اسلامی.
وظایف و تعهدات وزارت آموزش و پرورش
1 توسعه و تعمیق آگاهی و باورمندی دانش آموزان نسبت به مؤلفه های هویت ملی اسلامی از جمله در زمینه فرهنگ پوشش و آراستگی در قالب تهیه و تدوین و اجرای برنامه جامع و جذاب آموزشی و پرورشی.
2 آشنا نمودن دانش آموزان با شیوه ها و مظاهر تهاجم فرهنگی غرب به ویژه در زمینه اشاعه و القای الگوهای رفتاری و ترویج مدگرایی کاذب در پوشش و آرایش.
3 معرفی نمادها و الگوهای فرهنگ ایرانی اسلامی در زمینه پوشش، لباس و سایر
آرایه های مکمل از طریق تصاویر کتب درسی.
4 فراهم کردن زمینه طراحی های متنوع برای لباس دانش آموزان، معلمان و کارکنان
مدارس با توجه به اقتضائات جنسیتی، سنی و منطقه ای، از طرق مختلف از جمله برگزاری جشنواره سالیانه لباس مدارس و حمایت از طرح های برگزیده برخوردار از شاخصه های زیبایی و حجاب که بتواند پاسخ مناسبی برای نیازهای روحی و روانی آنها باشد.
5 سفارش لباس فرم مخصوص دانش آموزان ممتاز، برگزیدگان المپیادها و شرکت کنندگان در جشنواره های علمی و فرهنگی به طراحان برجسته لباس اسلامی و تولیدکنندگان و براساس الگوها و نمادهای ایرانی اسلامی و برخوردار از پارچه و دوخت با کیفیت بالا و اعطای این لباس ها به این دانش آموزان در قالب جوایز فرهنگی برای استفاده در مراسم و مناسبت ها.
6 تهیه دستور العمل جامعی برای ساماندهی وضعیت ظاهری لباس دانش آموزان جهت تصویب در کارگروه.
7 تهیه دستورالعمل نحوه برگزاری جشنواره سالیانه در مدارس و همچنین شرایط گزینش طرح ها و کاربرد آن جهت تصویب در کارگروه.
وظایف و تعهدات وزارت بازرگانی:
1 برپایی نمایشگاه فصلی و دائمی (مرکزی و استانی) عرضه پوشاک و لباس منطبق با مصوبات کارگروه.
2 حمایت عملی از طراحان و تولیدکنندگان پوشاک اسلامی که محصولات آنها ضمن انطباق با موازین شرعی پوشش از کیفیت، زیبایی، جذابیت و تنوع برخوردار باشد.
3 ارایه تسهیلات قانونی که به کاهش قیمت تمام شده لباس های تولیدی (با ویژگیهای فوق الذکر) منجر شود و قدرت رقابت آنها را نسبت به سایر کالاهای فاقد شرایط به طورمحسوس افزایش دهد.
4 شناسایی تولیدکنندگان و فروشندگان موفق در زمینه تولید و عرضه لباس های مناسب
اسلامی و اعطای تسهیلات به آنها و رفع مشکلات ایشان و تسهیل شرایط صادرات برای
محصولات آنها.
5 حمایت از طراحان موفق لباس های اسلامی در امور صنفی جهت رساندن مدل های طراحی شده به تولید انبوه.
6 نظارت مستمر و مؤثر و اعمال کنترل های لازم بر صنوف تولیدکننده وعرضه کننده لباس.
7 پیگیری وضع و اعمال تعرفه های گمرکی بر واردات تجاری پوشاک و پارچه های خارجی براساس قانون مقررات صادرات و واردات مصوب 1372 و اصلاحات بعدی آن.
8 اقدامات لازم جهت هدایت بازار عرضه البسه و پوشاک خارجی از مرحله ثبت سفارش واعمال نظارت های لازم.
9 توسعه عرضه شده برای پوشش کامل بانوی مسلمان ایرانی (از قبیل روسری بلند و جوراب مناسب).
10 همکاری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جهت برپایی نمایشگاه، موزه وجشنواره های ملی، منطقه ای و بین المللی با محوریت معرفی نمادها و الگوهای پارچه ولباس ایرانی اسلامی.
11 اعمال تمهیدات و اقدامات حمایتی لازم برای تشکیل و تقویت صنف طراحان پارچه ولباس.
وظایف و تعهدات وزارت صنایع و معادن:
1 فراهم کردن امکان ارتباط مؤثر طراحان پارچه و لباس های اسلامی کارخانجات نساجی و تولیدکنندگان لباس.
2 حمایت از کارخانجات و تولیدکنندگان لباس های منطبق با الگوهای ایرانی اسلامی به خصوص چادر با کیفیت.
3 حمایت از متقاضیان تأسیس واحدهای تولید صنعتی لباس و پارچه به ویژه پارچه چادری.
4 تلاش در جهت تولید منسوجات از مواد اولیه طبیعی با کیفیت استاندارد به منظورجلب اقبال مردمی به مصرف منسوجات و پوشاک اسلامی ملی تولید داخل.
وظایف و تعهدات سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران:
1 ترویج الگوهای مناسب پوشش منطبق با ارزش های فرهنگی، اسلامی و ملی در فیلم ها،
سریال ها، مستندها، نماهنگ ها، پویانمایی ها، گزارش ها و گفتگوها.
2 تهیه و پخش برنامه های تلویزیونی در جهت معرفی و ترویج نمادها و الگوهای پارچه و لباس ایرانی و بومی مناطق مختلف کشور و نیز مدل های لباس ایرانیان در ادوارمختلف تاریخی.
3 انعکاس جشنواره ها و نمایشگاه های مد و لباس اسلامی و ملی و معرفی طرح های ارایه شده و طراحان موفق در برنامه های سیما.
4 پرهیز از ترویج الگوهای غربی پوشش در پخش برنامه های سیما.
5 اطلاع رسانی درباره جریان های منحرف و مهاجم مد و الگوهای غربی پوشش در قالب برنامه های جذاب تلویزیونی همراه با ارایه الگوهای بدیل و برتر اسلامی ایرانی.
6 توجه ویژه به ساخت برنامه های پویانمایی برای کودکان به منظور جلب توجه آنها به لباس های اسلامی ایرانی با استفاده از نمادهای محبوب عروسکی.
7 تدوین دستورالعمل برای نحوه حضور بازیگران در تلویزیون و سینما با همکاری وهماهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حداکثر به مدت یک ماه از تاریخ تصویب آیین نامه جهت تصویب در کارگروه.
8 ترویج و تبلیغ الگوهای لباس منطبق با فرهنگ ایرانی اسلامی (مطابق با شاخص های تعیین شده در کارگروه) به وسیله مجریان تلویزیون.
وظایف و تعهدات معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور:
1 توجه ویژه به پیشنهاد دستگاه های اجرایی و وظایف مندرج در قانون و آیین نامه جهت تأمین منابع لازم برای اجرایی شدن مصوبات و پیگیری مراحل تصویب در لایحه بودجه سنواتی.
2 فراهم کردن امکان تحقق طرح های بودجه ای پیشنهادی دستگاه های عضو در جهت تأمین هزینه های اجرایی قانون.
این تصویب نامه در تاریخ 9/4/ 1387 به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است معاون اول رئیس جمهور پرویز داودی
سخنی با کارگروه ساماندهی مد و لباس
قانون مد، رسا شفاف و بسیار کاربردی طراحی شده به طوری که نیازی به افزودن یا کاستن از بند های آن و دادن تبصره به مواد قانون مدو لباس ایران نیست . در بند های یک تا شش زیر ساخت های لازم برای اجرا قانون مد فراهم گردیده و در ماده هفت وظایف دستگاههای اجرایی تاثیر گزار در دنیای مد و لباس اسلامی ایران بر شمرده شده که با نظارت کارگروه بر عملکرد این سازمانها و کنترل و اجرا صحیح قانون شاهد تاثیر طراحان مد و لباس در بازار مد و لباس کشور خواهیم بود. چیزی که بازار مد و لباس ایران امروز بدان نیاز دارد عمل صحیح دستگاههای عضو کارگروه به وظایفشان است که در بند هفت واضح و روشن تعیین گردیده است .
نویسنده : سوده بروجردی کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس
